این فن ۱ ترجمه بنا بر روش گشتاری پایه گذاری شده است.
از سال ۱۹۲۳ تا ۱۹۵۷ نوام چامسکی مبدع ترجمه به روش گشتاری روی این موضوع تمرکز کرده و در سال ۱۹۵۷ پروژه خود را به اتمام رسانده و دستور سنتی را به چالش کشیده و اشتباهات و نقص های دستور سنتی را بازگو کرده و در عوض transformational grammar (دستور گشتاری) را ابداع کرده است.
که دستور گشتاری عاری از هر گونه اشتباه و ابهام در ترجمه می باشد.
دستور گشتاری قایل به دو ساختار deep structure یا ژرف ساخت و surface structure یا روساخت می باشد.
ژرف ساخت جمله ای است که در ذهن است یعنی همان با خود حرف زدن ها و منظورها و هدف های گفتاری است.
و روساخت جمله ای است که پس از پردازش در ذهن به صورت خودآگاه و یا به صورت عامیانه و ناخودآگاه به زبان می آید.
حال در ترجمه روش گشتاری : ژرف ساخت در تمام زبان های دنیا یکسان است و این روساخت است که تفاوت می کند.
در روش گشتاری ۴ نوع گشتار داریم :
۱-حذف deletion
۲-درج insertion
۳-جا به جایی displacement
۴-جایگزینی substitution
که در گشتارها آنچه که حذف شده درج و آنچه که درج شده حذف و آنچه که جا به جا شده برمی گردانیم و آنچه که جایگزین شده دوباره احیا می کنیم.
این ۴ نوع گشتار برای این است که ژرف ساختی که در تمام زبان های دنیا یکسان است را با استفاده از روش گشتاری : روساخت مناسب به زبان بیاوریم یعنی درست مفهوم ژرف ساخت را برساند.
مثلا در جمله تنبیه حسن درست نبود.هم مفهوم فاعل را می رساند و هم مفعول.
حال با استفاده از ۴ گشتار جمله های روساختی را که ممکن است ابهام داشته باشند به طرز صحیحش درآورده و رفع ابهام می کنیم.
سپس با به کار بردن جایگاه درست لغات و با توجه به موضوع و درک متن معانی درست را از واژگان طبقه بندی شده در ذهن به کار برده و ترجمه می کنیم.
همچنین در ترجمه انگلیسی به فارسی ابتدا با روساخت مواجه می شویم.
سپس گشتارها را روی روساخت انگلیسی پیاده کرده و به ژرف ساخت انگلیسی می رسیم.
حالا این زیرساخت انگلیسی را به زیرساخت فارسی تبدیل کرده و با معادل سازی واژگان ترجمه ی کلمه به کلمه صورت می گیرد.
و ممکن است جمله ظاهر مناسبی نداشته باشد.
چون ماده اش با ماده ی فکر یکی است.
مثال: است خاکستری گاو در باغ تا اینجا کلیات ترجمه به روش گشتاری را گفتیم و حالا باید بدانیم که جمله از فعل و اسم تشکیل شده و بقیه یا توصیف کننده های اسم اند یا توصیف کننده های فعل.
۹۰ درصد جمله از اسم تشکیل شده است.
که برای ترجمه ی ریز به ریز باید قواعد چیدمان نحوی و صرفی را هم بلد باشیم.
یعنی چیدمان جمله نحو و چیدمان اجزای جمله صرف را نیز می آموزیم.
